Smartfony w szkołach – dawać czy zabierać?

Rodzice często zastanawiają się, w jakim wieku warto podarować dziecku smartfon. Nauczyciele natomiast borykają się z nadużywaniem przez młodzież telefonów komórkowych. Smartfony w szkołach – dawać czy zabierać? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto przypomnieć sobie najpierw, jaki wpływ na młodych ludzi ma korzystanie ze smartfonów...

Co dzieciom szkodzi, a co nie?

Każdy chce zapewnić swojemu dziecku lub uczniowi możliwe najlepsze warunki do rozwoju. Co to są więc te „najlepsze warunki”? Kontakt z rówieśnikami, kontakt z przyrodą oraz wyrozumiałość i miłość ze strony dorosłych… Brzmi jak banały. Ale czy na pewno…?

Kontakt z rówieśnikami? Może jeszcze nie zanikł… Raczej byłoby trudno biorąc pod uwagę fakt, że uczniowie spędzają po kilka, kilkanaście godzin ze swoimi kolegami i koleżankami z klasy każdego dnia. Chociaż i w takiej sytuacji da się uniknąć rozmowy. Ale KONTAKT Z PRZYRODĄ? Ze swojego dzieciństwa pamiętam długie, rodzinne spacery po lesie lub szaleńcze zjeżdżanie na sankach na łeb, na szyję! A teraz? Może spaść śniegu po kolana, a jakoś osiedlowe „górki” świecą pustkami. Może być piękna pogoda (ba! Nawet wolny weekend!), ale leśne parkingi świecą pustkami. Niepokojące…

Niepokojące biorąc pod uwagę fakt, że coraz częściej co najmniej jeden z tych trzech czynników (rówieśnicy, przyroda, miłość dorosłych) zostaje zastąpiony przez telefon komórkowy…

Jaki wpływ na dzieci mają telefony komórkowe?

Nie da się zaprzeczyć, że dzisiejsze społeczeństwo staje się społeczeństwem cyfrowym. Nie cofniemy już tego procesu. Nie zatrzymamy postępu cywilizacji i rozwoju elektroniki. Często jednak zastanawiamy się, w jakim wieku dawać smartfon dzieciom. Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto uświadomić sobie, jaki wpływ na dzieci mają telefony komórkowe.

Zalety korzystania ze smartfona

• szeroki dostęp do informacji
• możliwość kontaktu z innymi osobami
• możliwość korzystania z numerów alarmowych
• wiele przydatnych funkcji, np. budzik, latarka, kalkulator
• dostęp do platform e-learningowych

I wiele innych.

Zresztą każdy z nas zdaje sobie chyba już sprawę z tego, jak przydatnym urządzeniem jest smartfon. Czy w takim razie może on stanowić także zagrożenie?

Wady korzystania ze smartfona

• ograniczenie ruchu
• choroby z tego wynikające, np. otyłość
• wady postawy, np. skrzywienie kręgosłupa
• stany lękowe, depresja
• brak empatii
• problemy ze snem
• problemy ze wzrokiem
• ryzykowne zachowania
• agresywność
• problemy w nauce
• stres
• uzależnienia

Oraz wiele innych…

Cyfrowa technologia informacyjna vs edukacja

Jak widać, telefony komórkowe mogą stanowić niemałe zagrożenie dla dzieci i młodzieży. Nadmierne korzystanie z tych urządzeń wpływa na problemy z nauką.

1. Wielozadaniowość powoduje ZABURZENIA UWAGI

W ostatnich latach, szczególnie po pandemii covidowej, zaobserwowano znaczący wzrost problemów z koncentracją w szkole. Jeżeli dawniej uczniowie potrafili skupić się na omawianym temacie przez kilkadziesiąt minut, dziś będzie to jedynie kilka minut. Z czego to wynika? W młodych umysłach pojawia się bezzasadny strach, że jeśli nawet przez krótką chwilę nie będą dostępni online, coś ważnego ich ominie! Być może koleżanka właśnie zmieni zdjęcie profilowe, które trzeba szybko skomentować? Albo pojawi się nowy film ulubionego youtubera? Co z tego, że po powrocie ze szkoły film dalej będzie dostępny… Z tego powodu uczniowie ciągle mają telefony przy sobie, a nawet najmniejsza wibracja oznaczająca przychodzące powiadomienie powoduje rozproszenie uwagi.

2. Wyszukiwarki internetowe pomagają, gdy szukający ma już wcześniej sporą wiedzę…

Często jako zaletę posiadania smartfona na pierwszym miejscu wymienia się możliwość korzystania z nieograniczonych zasobów internetowych. Ale ale… Choć to niewątpliwie ogromne błogosławieństwo, którego jeszcze kilkadziesiąt lat temu ludzkość nie znała, to jednak i tutaj mogą czyhać pewne niebezpieczeństwa. Internet jest pełen zarówno dobrych, wartościowych treści, jak i takich, które mogą wprowadzać w błąd. Poza tym, szukając informacji na dany temat często natrafimy na mnóstwo różnych stron internetowych, których przeglądnięcie zajęłoby ogromną ilość czasu. Dlatego, aby efektywnie korzystać z wyszukiwarek internetowych, trzeba mieć już wcześniej sporą wiedzę zdobytą w szkole, a później na studiach.

3. Media cyfrowe tłumią zdolność zapamiętywania

Dziś już wszyscy uczniowie mają świadomość, że każdą potrzebną informację są w stanie znaleźć „na wyciągnięcie ręki” w Internecie. Sprawia to, że buntują się przed uczeniem się na pamięć takich danych, jak wzory chemiczne, łacińskie nazwy roślin, czy też daty historyczne. Oczywiście przykładów można odnaleźć o wiele więcej. Rzeczywiście – po co? Skoro i tak w kilka sekund odnajdziemy potrzebne dane w smartfonie… No tak, ale w jaki sposób w takim razie wyćwiczymy pamięć? Mózg lubi zapamiętywać, jest w stanie pomieścić naprawdę dużą ilość informacji. Proces zapamiętywania wspomagany jest również przez tworzenie odręcznych notatek (tradycja ta w szkołach pomalutku zanika…). Nie pozbawiajmy naszych mózgów treningu!

4. Gry komputerowe powodują agresywność

Gry komputerowe… Najpierw prościutkie, niewinne – jakieś skakanie z klocka na klocek, budowanie świata, czy dokarmianie internetowego pupila – z wiekiem zmieniają się na bardziej wymagające. Często są to „strzelanki”, w których chodzi o to, żeby pozabijać przeciwników. W takich grach nie brakuje widoku rozlanej krwi. Słabość do gier komputerowych mają przede wszystkim chłopcy. Została wykazana zależność między uczniami wykazującymi zachowania agresywne, a tymi, którzy spędzają największą ilość czasu w wirtualnym świecie…

5. PRZESTĘPSTWA

Łatwy dostęp do Internetu oraz poczucie anonimowości powoduje, że ilość przestępstw w sieci jest ogromna. Najprostszym przykładem jest hejt, czyli anonimowa krytyka pod zdjęciami i postami. Choć wydaje się to niewinną działalnością, jednak każdy komentarz może przyczynić się do poważnych problemów u innych osób, począwszy od obniżania samooceny, poprzez depresję, samookaleczenia, a w końcu samobójstwo. Podobne skutki wywołuje cyberprzemoc, która może przybierać różne formy. Najczęstszą z nich jest opublikowanie zdjęcia (często po dokonaniu obróbki na przykład przy użyciu photoshop’a) bez zgody osoby, która się na nim znajduje, w celu ośmieszenia jej. Zwykle młodzi ludzie nie zdają sobie sprawy, że są to działania przestępcze!

Smarfony w szkołach – dawać czy zabierać?

Mądre używanie smartfonów z pewnością może ułatwić proces uczenia się. Ważne jest nieustanne edukowanie młodych ludzi, jak należy korzystać z zasobów internetowych. Należy też zastanowić się, w jakim wieku uczniowie powinni być wyposażeni w telefony komórkowe. Jak sytuacja wygląda w innych krajach?

Niemcy

Niemcy to kraj zdecydowanie przychylnie odnoszący się do wszelkich nowinek technologicznych. W szkołach nie zabrania się korzystania ze smartfonów, podając takie argumenty:

• smartfony są częścią dziecięcego świata i dlatego dzieci muszą nauczyć się jak najwcześniej się z nimi obchodzić.
• zakaz telefonów komórkowych przecież nie sprawi, że znikną z umysłów.
• społeczeństwo jutra będzie cyfrowe, tego nie da się zmienić.
• jeżeli nie nauczą się w szkole, jak sobie z tym radzić – to gdzie?
• edukacja medialna powinna być postrzegana kompleksowo – tak naprawdę państwo powinno wyposażyć każdego ucznia w smartfon na zajęcia

Francja

We Francji panują rygorystyczne przepisy dotyczące korzystania ze smartfonów w placówkach szkolnych. Choć uczniowie mogą mieć telefony przy sobie, absolutnie nie mogą z nich korzystać, a złamanie zakazu grozi konfiskatą.

Australia

W Australii w 2008 roku przeznaczono 2,4 miliarda złotych na wyposażenie szkół w laptopy, jednak już 8 lat później sprzęt był uczniom zabierany…

Korea Południowa

W Korei Południowej również zastanawiano się nad problemem telefonów komórkowych w szkołach. Badania wykazały, że ponad 30% młodzieży w wieku od 10 do 19 lat jest uzależnionych od telefonu (warto zaznaczyć, że to badania sprzed kilku lat! Teraz pewnie liczba uzależnionych byłaby znacznie wyższa…). Takie statystyki przyczyniły się do wprowadzenia prawa ograniczającego swobodę korzystania z telefonu poniżej 19 roku życia. Smartfony w tym kraju zaopatrzone są w specjalistyczne oprogramowanie dla dzieci.

Smartfony w szkołach – dawać czy zabierać?

Jak sytuacja wygląda w Polsce? Smartfony w szkołach – dawać czy zabierać? Nie ma odgórnego prawa zabraniającego korzystania z telefonów w placówkach edukacyjnych. Przepisy takie reguluje status szkoły. Oznacza to, że w różnych szkołach możemy spotkać się z innymi zasadami. Czasem również poszczególni nauczyciele mają swoje własne poglądy na ten temat. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy warto dawać dzieciom smartfon. Z własnego doświadczenia wiemy, że choć początkowo uczniowie mogą się buntować, kiedy zabierze się im telefony, jednak po kilku lub kilkunastu minutach okazuje się, że jeśli nie ma komórki na ławce, lekcja jest dużo ciekawsza! A nawet łatwiej skupić się na wykonaniu kilku zadań w książce…  Jako rodzice, pamiętajmy o tym, że im później nasze dziecko dostanie smartfona na własność, tym lepiej dla niego! Przecież lepiej wspólnie spędzić czas na świeżym powietrzu, tak jak w piosence o tacie Wspólna tajemnica: „Zapuszczamy się w nieznane, zamiast siedzieć przed ekranem!”…

Kalina Rokosz

*Materiał został opracowany na podstawie rozdziału książki Manfreda Spitzera.

Poznaj nasze piosenki dla dzieci! Wspólny śpiew może być wspaniałą formą rozrywki w rodzinnym gronie i skutecznie odciągnąć dzieci i młodzież od nadużywania telefonów komórkowych. Odwiedź koniecznie i zasubskrybuj: Kanał YouTube – Muzyczna Kurtyna

Jeżeli podobał Ci się artykuł: Smartfony w szkołach – dawać czy zabierać? – zobacz także: Edukacja muzyczna w Polsce – co zawodzi?