Najczęstsze problemy z mikrofonem na szkolnej scenie

Problemy z mikrofonem podczas szkolnych uroczystości lub apelu? Unikaj tych błędów i spraw, aby nic nie zakłóciło koncertu czy publicznego wystąpienia!

‌Problem 1: Sprzężenia akustyczne – pisk

Dlaczego mikrofon piszczy? Występuje tu tzw. akustyczne sprzężenie zwrotne objawiające się ciągłym piskiem lub huczeniem w zależności od wzbudzających się częstotliwości.
Tego nieprzyjemnego zjawiska w rzeczywistości szkolnej doświadczył chyba każdy. Pojawiające się nagle sprzężenie akustyczne w postaci przeszywającego pisku może skutecznie zniweczyć odbiór najpiękniejszego wiersza czy piosenki, powodując natychmiastową dezorientację widowni. W najgorszym przypadku sprzężenie akustyczne może stać się nawet przyczyną utraty słuchu oraz uszkodzenia systemu nagłośnieniowego!

Jak uniknąć sprzężeń podczas korzystania z mikrofonu?

• ustawiajmy system nagłośnieniowy tak, aby mikrofony nie znajdowały się bezpośrednio przed zestawami głośnikowymi
• zachowujmy możliwie dużą odległość mikrofonów od głośników
• zawsze wyłączajmy nieużywane mikrofony
• nie ustawiajmy zbyt dużego wzmocnienia w kanałach mikrofonowych
• jeżeli korzystamy z monitorów odsłuchowych na scenie ustawmy je właściwie względem mikrofonu
• mikrofony o charakterystyce kierunkowej kardioidalnej* (np. Shure SM58) powinny współpracować z odsłuchem umieszczonym na wprost wykonawcy
• odsłuchy sceniczne podczas korzystania z mikrofonu o charakterystyce superkardioidalnej* (np. Shure Beta 58) powinny być ustawiane po bokach
  
  * kwestie te należy sprawdzić w dokumentacji posiadanego mikrofonu

W profesjonalnych firmach w celu ochrony przed sprzężeniami stosuje się wąskopasmowe filtry, które „wycinają” problematyczne zakresy częstotliwości w dźwięku. Szkolny sprzęt nagłośnieniowy daje najczęściej dostęp jedynie do podstawowej korekcji, która zwykle jest niewystarczająca do opanowania sprzężeń.

Co robić gdy pojawi się sprzężenie akustyczne?

Po pierwsze należy szybko obniżyć poziom głośności kanału mikrofonowego. Jeżeli na scenie jest wiele mikrofonów, prawdopodobnie trudno będzie zidentyfikować, który z nich zapoczątkował sprzężenie. Wówczas należy obniżać poziom sumy miksera (MAIN) do czasu, gdy sprzężenie ustąpi.

Problem 2: Zbyt dużo basu

Niekiedy zdarza się, że słowa wypowiadane przez prelegenta lub śpiewane przez wokalistę są niezrozumiałe. W natłoku słów słyszymy uciążliwe dudnienie, potęgujące się podczas wypowiadania tzw. spółgłosek wybuchowych (zwłaszcza „p” i „b”).
Opisany problem występuje bardzo często w przypadku korzystania z mikrofonu dynamicznego oraz dużych zestawów głośnikowych z membranami niskotonowymi o średnicy 15 cali, które często spotykamy w szkołach.

Skutecznym rozwiązaniem jest zastosowanie korekcji barwy dźwięku w taki sposób, aby ograniczyć reprodukcję najniższych tonów.
Pomoże w tym funkcja high pass filter, czyli filtr górnoprzepustowy w kanale mikrofonowym miksera. Niskie tony możemy ograniczyć ponadto przekręcając w sekcji korektora (oznaczonej jako equalizer, EQ) gałkę „low” w lewą stronę (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara).
Zmian barwy należy zawsze dokonywać stopniowo, oceniając czy głos nie traci zbytnio na naturalności. W przypadku zbytniego ograniczenia najniższych tonów wokal zabrzmi „chudo” i płasko.

Warto wiedzieć

Na jakość dźwięku oddziałuje bardzo mocno akustyka pomieszczenia. Jej negatywny wpływ łatwo stwierdzić odtwarzając muzykę na sali gimnastycznej czy długim szkolnym korytarzu (zaburzający czytelność pogłos, czy dudnienie – rezonanse własne pomieszczenia).

Michał Witek

Zobacz także: Programy komputerowe dla nauczyciela.